Najważniejsze obowiązujące znaki drogowe w Polsce

Znak drogowy umieszczony nad drogą, obok niej albo bezpośrednio na niej to widok każdemu znany. Może nakładać nakaz jazdy w określonym kierunku, zakaz zatrzymywania czy informować o miejscowości w niedalekiej okolicy. Warto wiedzieć, jak dzielą się znaki drogowe i co decyduje o ich sposobie ich rozmieszczania w przestrzeni dostępnej dla kierowców i pieszych.

Czym są znaki drogowe?

Znak drogowy to nic innego jak oznaczenie, które obowiązuje w ruchu drogowym wszystkich lub część jego uczestników. Z definicji zakres, którego dotyczy znak drogowy, jak i jego znaczenie są ściśle określone przez przepisy – jest to rozporządzenie Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Znaki drogowe umieszcza się po prawej stronie jezdni – w ten sposób są widoczne dla kierowców poruszających się danym pasem. Zdarza się jednak, że po lewej stronie jezdni również pojawia się znak drogowy pionowy umieszczony jako powtórzenie takiego samego znaku z prawej strony. Dotyczy to jednak wyłącznie dróg dwujezdniowych z więcej niż jednym pasem ruchu w daną stronę. Dodatkowe znaki po lewej stronie jezdni nigdy nie występują samodzielnie.

Kiedy powstały znaki drogowe?

Pierwsze znaki drogowe w formie ostrzeżeń czy drogowskazów pojawiały się już w czasach starożytnych. Zazwyczaj nie były usystematyzowane, służyły przede wszystkim poruszaniu się po danym terenie i omijaniu terytoriów wrogich. W Europie pierwsze znaki pojawiły się w okresie średniowiecza. W Polsce znaki drogowe po raz pierwszy zostały usystematyzowane w 1820 roku na ziemiach pod zaborem pruskim.

Pierwsze oficjalne znaki drogowe, które zostały w jakikolwiek sposób usystematyzowane, powstały w 1909 roku wraz z pierwszym kodeksem drogowym. Było ich pięć:

• znak informujący o zakrętach,
• znak informujący o przejeździe kolejowym,
• znak informujący o skrzyżowaniu,
• znak informujący o wybojach,
• znak informujący o braku przejazdu.

Wszystkie te znaki drogowe były okrągłe. W 1926 roku w sprawie znaków drogowych wydano kolejne rozporządzenia. Wtedy zyskały one trójkątny kształt, a ich liczba zwiększyła się o dwa.

Oficjalny kodeks drogowy w Polsce powstał w 1946 roku. W tym samym okresie wybrano kilka kategorii znaków i sygnałów drogowych. Z czasem liczba oznaczeń znacznie się zwiększyła, co miało związek ze zwiększoną liczbą pojazdów oraz pieszych. Obecny kodeks drogowy określa m.in. rozmiar znaków drogowych czy ich konkretny podział.

Rodzaje i kategorie znaków drogowych

To, na jakie rodzaje dzielą się znaki drogowe i w jaki sposób są umieszczane przy drodze określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach.

Znaki poziome i pionowe

W ten sposób można wyróżnić następujące znaki, jeśli chodzi o ich formę:

1. znaki poziome – te, które umieszczone są bezpośrednio na nawierzchni drogi;
2. znaki pionowe – znaki, które przyjmują formę tablic, tarcz, symboli, a także oznaczeń świetlnych; choć sygnały świetlne są jedną z form informowania o sposobie jazdy, to sygnalizację świetlną zalicza się do innych kategorii.

Znaki poziome i pionowe często występują łącznie w ruchu drogowym. Znaki poziome mogą być np. wyrysowane na pasach ruchu, podczas gdy towarzyszą im znaki pionowe.

Warto jednak wiedzieć, że pionowe polskie znaki drogowe dzielą się również na kategorie ze względu na rodzaj komunikatu, który przekazują.

Znaki ostrzegawcze

Znaki typu A. Zawsze w formie trójkąta w czerwonej ramce i czarnego lub kolorowego symbolu na żółtym tle. Znaki ostrzegawcze występują w Polsce w pięciu różnych rozmiarach i mogą występować w zestawie z dodatkową tabliczką.

Znaki zakazu

Znaki typu B. Okrągłe, w czerwonej ramce, z czarnym lub kolorowym symbolem na białym tle. Co ciekawe, znak zakazu wygląda tak samo od 1975 roku. Same znaki zakazu mogą występować w zestawieniu z tabliczką informacyjną. Przykłady to np. zakaz zawracania, zakaz wjazdu czy zakaz wyprzedzania.

Znaki nakazu

Znaki typu C. Okrągłe, niebieskie i z białym symbolem. Znaki nakazu wskazują na zalecany kierunek jazdy lub inne wytyczne. Dodatkowo znaki nakazu mogą mieć pod spodem tabliczki, które informują o osobach wykluczonych z danego nakazu. Przykładami są m.in. znak nakazu jazdy w prawo lub w lewo

Znaki informacyjne

Znaki typu D. Zawsze prostokątne, niebieskie, z symbolem w kolorze czarnym lub białym na niebieskim, lub białym tle. Znaki informacyjne występują w zestawie z kompletem tabliczek.

Drogowskazy

Inaczej znaki typu E. Szczególne znaki drogowe, które wskazują kierunek jazdy lub miejscowości. Takie znaki kierunku mogą znajdować się na różnych drogach, m.in.:

• drogach ekspresowych,
• drogach gminnych,
• drogach powiatowych,
• drogach krajowych,
• autostradach.

Znaki uzupełniające

Znaki typu F. Ten rodzaj znaków i sygnałów drogowych ma kształt prostokąta lub kwadratu. Może mieć żółty i niebieski kolor. Jego zadaniem jest informowanie o przebiegu drogi i ruchu na niej, a także ograniczeniach i zakazach.

Znaki dodatkowe

Te znaki typu G mają czerwono-białe barwy. Umieszcza się wyłącznie przed przejazdem kolejowym.

Tabliczki uzupełniające

Są to znaki typu T. Część z tych znaków dodatkowo wyposażona jest w specjalne tabliczki znajdujące się pod znakiem – są to tak zwane znaki uzupełniające. Bardzo często oznaczenia poziome wzmacniają znaki pionowe i sprawiają, że są one lepiej widoczne dla kierowcy.

Jak widzisz, znaki poziome i pionowe grają istotną rolę w codziennym poruszaniu się po drogach. Dzięki obecności znaków i sygnałów drogowych możesz mieć pewność, jak korzystać z jezdni, a także jej okolic.