Oznakowanie doświadczalne – co to znaczy?
Oznakowanie doświadczalne to metoda, która zmierza do ujednolicenia wyglądu znaków drogowych, zwiększenia ich czytelności oraz wprowadzenia nowych tablic. Pierwsze projekty eksperymentalne wdrożono już kilkanaście lat temu – wówczas chodziło o lepsze znakowanie dróg szybkiego ruchu.
Oznakowanie doświadczalne ma na celu zweryfikowanie, jak konkretne rozwiązania i zmiany sprawdzają się w praktyce. Często są to tablice tymczasowe – montuje się je wyłącznie na czas testów. Jest tak w sytuacji, gdy sprawdza się np. widoczność egzemplarza wyprodukowanego z użyciem nowej metody. Zdarza się jednak, że znaki eksperymentalne pozostają w jednej lokalizacji przez lata. To powszechne zjawisko w przypadku zupełnie nowych tablic, które dopiero wprowadza się do oznaczeń obowiązujących w ruchu drogowym.
Oznakowanie doświadczalne a modernizacja znaków
Obecnie stosuje się zaawansowane techniki produkcji znaków drogowych, które zapewniają ich lepszą czytelność i widoczność również po zmroku. Oznakowanie doświadczalne często jest więc stosowane do testów nowych typów odblasków. Na podstawie uzyskanych informacji możliwe jest podjęcie decyzji o wymianie wszystkich znaków w regionie na te bardziej współczesne.
W ramach oznakowania eksperymentalnego testuje się nie tylko nowe materiały używane do produkcji tabliczek, lecz także ich wielkość i rozmieszczenie. Ma to znaczenie zwłaszcza na autostradach i drogach szybkiego ruchu, na których kierowca musi być w stanie odczytać napisy przy dużej prędkości i zdążyć podjąć decyzję przed zjazdem.
Oznakowanie doświadczalne a nowe sposoby korzystania z pojazdów mechanicznych
Oznakowanie doświadczalne stosuje się nie tylko w związku z rozwojem nowych metod produkcji znaków drogowych. Znaczenie ma też zmieniający się sposób korzystania z pojazdów mechanicznych. Jeszcze kilkanaście lat temu nie trzeba było bowiem informować kierowców np. o lokalizacjach stacji ładowania samochodów elektrycznych. Zwiększona popularność tego typu aut wymusiła konieczność zaprojektowania nowego znaku, który można zobaczyć na wielu autostradach i drogach szybkiego ruchu.
Gdzie najczęściej wykorzystuje się oznakowanie eksperymentalne?
Oznakowanie eksperymentalne to rozwiązanie wykorzystywane zarówno w centrach miast, jak i na autostradach czy drogach szybkiego ruchu. Taką metodę stosuje się też na terenach wiejskich, gdzie często znajdują się stare znaki o złej czytelności. W Polsce została ona użyta po raz pierwszy w 2013 roku na autostradzie A1. Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zdecydowała się wówczas na nowe oznakowanie kierunku i miejscowości.
Jak wygląda oznakowanie eksperymentalne?
Na niektórych polskich drogach już od kilku lat można zobaczyć oznakowanie doświadczalne. Co to znaczy dla kierowców? Najczęściej tablice te pełnią funkcję informacyjną, ułatwiając poruszanie się po skomplikowanych węzłach autostrad i dróg szybkiego ruchu. Nie wprowadzają nowych zakazów czy nakazów, dzięki czemu nie trzeba zastanawiać się nad koniecznością ich przestrzegania.
Obecnie testowane oznakowanie eksperymentalne wprowadzono na mocy Rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz warunków ich umieszczania na drogach z 2021 roku. W związku z nim na polskich drogach pojawiły się określone rodzaje tabliczek, w tym m.in.:
- znak E-1 – duża tablica przeddrogowskazowa z piktogramem wjazdu oraz numerem węzła drogowego;
- znak E-3 – drogowskaz, który wskazuje numer drogi i kierunek jej przebiegu;
- znak E-20 – znak, który informuje o zbliżaniu się do węzła drogowego na autostradzie;
- znak D-23b – oznaczenie stacji paliw z punktem ładowania samochodów elektrycznych.
Wszystkie znaki eksperymentalne muszą być zgodne z regulacjami zawartymi w rozporządzeniach Ministerstwa Infrastruktury.
Zgodność oznakowania doświadczalnego z przepisami
Proces wprowadzania oznakowania doświadczalnego na polskie drogi jest skomplikowany. Zanim dany projekt zostanie dopuszczony do użytku, konieczna jest modyfikacja niektórych rozporządzeń lub zgód w ramach projektów badawczych zaakceptowanych przez KRBRD. Co więcej, zgodność znaków z przepisami jest kontrolowana również później, już po ich wprowadzeniu. Taka ocena odbywa się dwa razy do roku i obejmuje zarówno oznakowanie eksperymentalne, jak i standardowe.
Przykłady oznakowania eksperymentalnego w Polsce
Oznaczenie eksperymentalne można znaleźć m.in. na odcinkach autostrady A4, A1 i A2 oraz drogi ekspresowej S5. W 2019 roku zamontowano tam znaki, które informują o dojeździe do bramek na punktach poboru opłat. To zupełnie nowe tablice, które nie mają swoich odpowiedników w starszych projektach.
W niektórych przypadkach zmiany są jednak dość subtelne. Doskonałym przykładem są następujące znaki:
- E-20 – w zmodernizowanej wersji dodano do niego numer węzła, co ma ułatwiać orientację w terenie. Sama tabliczka ma również inny, bardziej czytelny układ;
- E-1 – do tablicy przeddrogowskazowej dodano mniejszy znak z piktogramem wjazdu i numerem węzła. Zwiększono też wymiary oznaczenia do rozmiarów, które są powszechnie stosowane na autostradach.
- E-2 – nowa tablica drogowskazowa zastąpiła dwie mniejsze z kierunkami pasów ruchu. Połączono je i wydłużono tak, by znajdowały się nad odpowiednią częścią ulicy. Dodano też strzałki oraz numer węzła z piktogramem wyjazdu;
- E-14 – do wcześniej używanego znaku dodano oznaczenie kolejnego węzła z numerem i odległością. Na dole umieszczono natomiast nazwę dużej miejscowości zagranicznej zamiast przejścia granicznego.
Nowe znaki wprowadzone w ramach oznakowania eksperymentalnego:
- F-14 d, e i f – to tabliczki informujące o odległości do pasa wyłączania. Wskazują one kolejno 300, 200 i 100 m. Wcześniej podobne rozwiązanie było stosowane na autostradach, ale obecnie można je spotkać też na drogach ekspresowych;
- E-3 – to tablica w kształcie strzały, z numerem i piktogramem wyjazdu oraz kierunkiem. Zastosowano ją na autostradach i drogach szybkiego ruchu;
- F-8 – to znak, który znajduje zastosowanie podczas tworzenia objazdów. Dzięki niemu można zaoszczędzić czas na montaż nowych tabliczek, gdy np. na danym terenie przeprowadza się krótkotrwałe prace remontowe. Tabliczka ma szare tło, a umieszczone na niej informacje zmienia się poprzez przesuwanie ruchomych elementów. Na co dzień na tego typu znakach prezentuje się kierunek dojazdu do węzła.
Tabliczka F-8 (gdy informuje o objeździe) zawiera schemat nowej trasy między węzłami, jej długość oraz numer węzła, do którego prowadzi droga.
Najważniejsze zmiany wprowadzone w ramach oznakowania eksperymentalnego
Oznakowanie eksperymentalne wprowadzone na polskich autostradach i drogach szybkiego ruchu w ostatnich latach ma na celu zwiększyć czytelność znaków. W ramach tego projektu skupiono się na następujących zmianach:
- ujednolicenie wielkości strzałek i ich umieszczenie bezpośrednio nad pasami ruchu, których dotyczą;
- zastosowanie wyraźnej numeracji i nazewnictwa węzłów drogowych;
- nowy sposób informowania o objazdach i użycie uniwersalnych tabliczek objazdowych;
- wprowadzenie znaków z numerem telefonu GDDKiA (Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad).
Oznakowanie doświadczalne nie jest ostatecznym projektem, który w kolejnych latach trafi do spisu standardowych tablic obowiązujących na polskich drogach. GDDKiA może zdecydować o jego modyfikacji, gdy okaże się, że w obecnej formie nie spełnia swojej funkcji.
Oznakowanie doświadczalne a opinie kierowców
Zanim znak eksperymentalny zostanie uznany jako ten standardowy i na stałe wprowadzony do oznaczeń używanych na polskich drogach, GDDKiA przeprowadza liczne testy. Mowa tu nie tylko o monitorowaniu zachowań kierowców, lecz także ich opinii na temat nowych projektów. Na stronie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad regularnie pojawiają się ankiety, w których można wyrazić swoje zdanie dotyczące wprowadzonych oznaczeń eksperymentalnych.
Znaki doświadczalne są sposobem na podniesienie bezpieczeństwa na drodze. GDDKiA realizuje takie projekty cyklicznie, choć często od montażu tymczasowych tablic na drogach do ich oficjalnego zatwierdzenia mija nawet kilka lat.