Niepełnosprawność ruchowa w dużej mierze nie ogranicza możliwości prowadzenia samochodu. Co więcej, wielu producentów aut oraz mechaników jest w stanie tak dostosować pojazd zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby był wygodny do prowadzenia dla osoby z niepełnosprawnością, a przy tym dopuszczony do ruchu drogowego. Jednakże ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się sprawiają, że kierowcy takich pojazdów potrzebują często parkować bliżej obiektów, które są celami ich podróży. W tym właśnie pomagać ma karta parkingowa dla niepełnosprawnych. Sprawdź, jakie są wymagania co do przyznania karty i gdzie można się o nią ubiegać.
Karta parkingowa dla niepełnosprawnych – co to jest?
Karta parkingowa dla niepełnosprawnych to dokument, który ułatwia osobom z niepełnosprawnościami poruszanie się w obszarze publicznym, zwłaszcza w ruchu drogowym. Umożliwia on między innymi:
- parkowanie na wyznaczonych miejscach dla osób niepełnosprawnych,
- parkowanie na tzw. kopertach.
Warto pamiętać, że pomimo dostępu do specjalnych miejsc nadal posiadacz karty jest zobowiązany za płatności za miejsce. Sytuacja taka nie występuje, jeśli lokalne przepisy zarządcy dróg albo jednostki wydającej kartę znoszą taką konieczność na parkingach publicznych. W przypadku parkingów prywatnych regulamin płatności ustala właściciel parkingu.
Jednocześnie posiadacz karty parkingowej dla osób niepełnosprawnych jest zwolniony z konieczności przestrzegania niektórych znaków drogowych. Musi jednak przy tym zachować należytą, szczególną ostrożność. Mowa tutaj o znakach zakazu m.in. ruchu, postoju i wjazdu, czyli:
- znak B-1 – zakaz ruchu w obu kierunkach,
- znak B-3 – zakaz wjazdu pojazdów silnikowych, z wyłączeniem jednośladów z napędem motorowym,
- znak B-3a – zakaz wjazdu autobusów,
- znak B-4 – zakaz wjazdu motocykli,
- znak B-10 – zakaz wjazdu motorowerów,
- znak B-35 – zakaz postoju,
- znak B-37 – zakaz postoju w dni nieparzyste,
- znak B-38 – zakaz postoju w dni parzyste,
- znak B-39 oznaczający strefę ograniczonego postoju.
Jak wygląda karta parkingowa dla niepełnosprawnych?
Dokument może lekko różnić się wyglądem, zależnie od organu, który jest odpowiedzialny za wydanie karty parkingowej. Ogólny wzór znajduje się w przepisach, mianowicie Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2014 r. w sprawie wzoru oraz trybu wydawania i zwrotu kart parkingowych.
W imię tych przepisów karta parkingowa dla niepełnosprawnych powinna:
- mieć rozmiar 106 x 148 mm,
- być zadrukowana dwustronnie,
- być laminowana,
- być dominująco jasnoniebieska w tle – właściwy kolor to Pantone nr 291,
- mieć hologram z wózkiem inwalidzkim.
Na karcie znajdują się informacje o:
- dacie ważności,
- numerze karty parkingowej,
- organie, który przychylił się do wydania karty parkingowej,
- imieniu i nazwisku posiadacza.
Dodatkowo znajdują się tam też miejsca na fotografię oraz ręczny podpis osoby, która jest właścicielem karty parkingowej dla niepełnosprawnych. Karta w obowiązującym wzorze, wydana zgodnie z przepisami, jest respektowana na terenie Unii Europejskiej od 2016. Należy jednak pamiętać, że w każdym kraju członkowskim udogodnienia, które wiążą się z posiadaniem karty, są różne.
Karta parkingowa dla instytucji
Karta parkingowa dla osób niepełnosprawnych wydawana dla placówek różni się nieco zawartymi informacjami od karty dla osób fizycznych. Choć jej rozmiary i cechy fizyczne są podobne, to informacje na niej zawarte są następujące:
- nazwa placówki,
- adres placówki,
- marka i model pojazdu,
- numer rejestracyjny pojazdu,
- data ważności karty,
- numer karty,
- organ wydający.
Wszystko dlatego, że karta parkingowa dla niepełnosprawnych wydawana placówce jest przyznawana na konkretny model samochodu, podczas gdy ta dla osób fizycznych jest przyznawana na dane konkretnej osoby.
Wydanie karty parkingowej dla niepełnosprawnych – kto jest uprawiony?
Jak można się spodziewać, karta parkingowa dla niepełnosprawnych wydawana jest osobom, u których stwierdzono określoną niepełnosprawność. Przepisy w tej kwestii zmieniły się w 2014 roku. Obecnie kartę parkingową wydaje się na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności osobom:
- które mają znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się,
- u których za występowanie średniego lub znacznego stopnia niepełnosprawności odpowiedzialne są choroby narządu wzroku, ruchu, układu oddechowego, krążenia lub neurologiczne.
Uprawione do uzyskania karty parkingowej są również osoby, które zostały ubezwłasnowolnione. W takim przypadku wniosek osoby niepełnosprawnej składa jej prawny opiekun. Dotyczy to:
- osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod stałą opieką wyznaczonego orzeczeniem sądu opiekuna prawnego,
- osoby ubezwłasnowolnionej częściowo.
W przypadku karty parkingowej dla osoby niepełnosprawnej dokument przypisywany jest do konkretnego człowieka.
Karta dla placówek
Do uzyskania karty parkingowej dla osób niepełnosprawnych uprawione są również placówki. Muszą prowadzić one działalność, w której zawiera się opieka, rehabilitacja i edukacja osób niepełnosprawnych z zastrzeżeniem, że mają one znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Osoby te muszą mieć w orzeczeniu o niepełnosprawności wpisane wskazanie do otrzymania karty parkingowej.
Komu nie przysługuje karta parkingowa dla niepełnosprawnych?
Oczywiście ludziom w pełni sprawnym, ale nie tylko. Obecnie dokument nie przysługuje osobom, które:
- nie mają w orzeczeniu o niepełnosprawności wskazania do wydania karty parkingowej,
- mają orzeczony lekki stopień niepełnosprawności.
Karta nie zostanie wydana również dla osób, które nie wychodzą z domu, są leżące i nie poruszają się. Wszystko dlatego, że ich celem jest ułatwienie poruszania się osobom w przestrzeni publicznej, a w takim przypadku przyczynę niepełnosprawności uznaje się za uniemożliwiającą przemieszczanie poza domem.
Kto wydaje kartę parkingową dla niepełnosprawnych?
Każdorazowo karty parkingowe dla niepełnosprawnych wydaje miejski albo powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności. Na stronach rządowych można znaleźć spis takich miejsc. Zawsze należy udać się do siedziby zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności właściwej dla miejsca zamieszkania.
Dokumenty niezbędne do uzyskania karty parkingowej dla niepełnosprawnych
Aby uzyskać kartę parkingową dla niepełnosprawnych, należy złożyć odpowiednie dokumenty. Są to:
- wniosek o wydanie karty parkingowej zgodny ze wzorem obowiązującym w danym urzędzie,
- do wglądu oryginał prawomocnego orzeczenia o niepełnosprawności,
- dowód zapłaty za wydanie karty parkingowej,
- aktualna fotografia w rozmiarze 35 x 45 mm – bez ciemnych okularów (nie dotyczy osób, u których ciemne okulary są efektem wady wzroku) i bez nakrycia głowy (nie dotyczy osób, u których nakrycie głowy wynika ze względów religijnych), stanowiąca aktualny wizerunek osoby składającej wniosek.
Wniosek powinien być podpisany ręcznie przez osobę, która jest upoważniona do otrzymania karty parkingowej. Nie dotyczy to:
- osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej lub niepozostającej pod władzą rodzicielską,
- osoby między 16. a 18. rokiem życia.
W takim przypadku do dokumentów dołącza się dodatkowo oświadczenie o posiadaniu prawa do sprawowania opieki.
Karta dla placówek
W przypadku złożenia wniosku przez placówkę należy przedłożyć w urzędzie:
- dowód uiszczenia opłaty za wydanie karty,
- dowód uiszczenia opłaty ewidencyjnej,
- wniosek o wydanie karty.
Złożenie wniosku jest równoważne z oświadczeniem, że placówka spełnia wymogi formalne co do jej uzyskania. Czasami urzędy proszą o uzupełnienie dokumentu potwierdzającego takie prawa. Do wglądu przy złożeniu wniosku należy przedłożyć również dowód rejestracyjny pojazdu placówki.
Jak złożyć dokumenty o kartę parkingową dla niepełnosprawnych?
Przede wszystkim wniosek o wydanie karty każdy wnioskodawca musi złożyć osobiście. Są od tej reguły konkretne wyjątki. Kto inny może złożyć wniosek o wydanie karty w przypadku:
- osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie niepozostającej pod opieką rodzicielską – składa aktualny opiekun lub kurator,
- osoby ubezwłasnowolnionej częściowo – składa opiekun lub kurator,
- osoby poniżej 18. roku życia – składa rodzic lub prawny opiekun,
- osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie pozostającej pod opieką rodzicielską – składa jeden z rodziców.
W takich przypadkach do wniosku osoby niepełnosprawnej dołącza się odpowiednią adnotację o braku możliwości złożenia podpisu.
Dokumenty dla placówki zawsze składa osoba, która jest upoważniona do reprezentowania placówki.
Ile kosztuje karta parkingowa dla niepełnosprawnych?
Koszt wydania karty parkingowej jest stały i ustalony urzędowo. W 2024 roku wynosi 21 zł. Wpłaty można dokonać w urzędzie, w przeznaczonej do tego celu kasie, albo przelewem na wskazane konto. Dowód wpłaty należy dołączyć do wniosku osoby niepełnosprawnej o wydanie karty parkingowej.
Kiedy decyzja o przyznaniu karty?
Decyzja zarówno o zgodzie, jak i odmowie przyznania karty wydawana jest pisemnie, listownie, w ciągu 30 dni od otrzymania dokumentów. W przypadku niespełnienia warunków dostarczane jest pismo o odmowie przyznania karty wraz z uzasadnieniem. Nie można odwołać się od tej decyzji. Można natomiast złożyć wniosek ponownie, gdy spełnione zostaną wymogi, których zabrakło przy ostatnim składaniu dokumentów.
Urząd w ciągu 7 dni może wezwać też do uzupełnienia wniosku. Jeśli wnioskodawca nie zareaguje, wniosek pozostanie po prostu nierozstrzygnięty.
Jak odebrać kartę parkingową?
W przypadku spełnienia warunków kartę parkingową osobiście należy odebrać w określonym terminie i miejscu odbioru karty. Kiedy osoba wypełniająca wniosek nie musi samodzielnie stawiać się w urzędzie? W przypadku:
- gdy mowa o sytuacji, w której osoba niepełnosprawna nie musi samodzielnie składać wniosku,
- gdy przy składaniu wniosku spełniającego wymogi formalne zostało przedłożone upoważnienie do odbioru karty parkingowej.
Wydanie karty parkingowej następuje po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość. Wnioskodawca musi potwierdzić odbiór karty parkingowej. Jest ona też laminowana na miejscu.
Jak przedłużyć taką kartę parkingową?
Przyznanie karty następuje na okres 5 lat w przypadku osób o stałym orzeczeniu o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Jeśli okres ważności orzeczenia jest krótszy, to dokument może być wydany wyłącznie na taki okres, jaki wskazuje orzeczenie. Po tym czasie należy ponownie złożyć dokumenty. Przy odbiorze nowej karty oddaje się starą.
Karta parkingowa dla placówek jest wydawana każdorazowo na 3 lata. Może stracić ważność szybciej, jeśli placówka zostanie zamknięta.
Jak używać karty parkingowej dla niepełnosprawnych?
W tej kwestii przepisy są dość jednoznaczne. Od 1 lipca 2014 r. karta parkingowa dla niepełnosprawnych powinna być umieszczona w przedniej części pojazdu. Najlepszym miejscem jest to za przednią szybą pojazdu samochodowego. Każdorazowo musi być włożona w to miejsce w sposób eksponujący widoczne zabezpieczenia karty, a także jej numer i datę ważności.
Karta parkingowa została przygotowana jako udogodnienie w poruszaniu się dla osób niepełnosprawnych mających znacznie ograniczone możliwości w tym zakresie. Mając kartę parkingową, mogą one uzyskać łatwiejszy dostęp do urzędów, jednostek kulturalnych, edukacyjnych czy opieki medycznej.
