Kiedy autobus ma pierwszeństwo?
Autobusy i inne pojazdy komunikacji miejskiej mają pierwszeństwo podczas:
- wyjazdu z oznakowanego przystanku (najczęściej zatoki),
- włączania się do ruchu (np. z pętli autobusowej),
- zmiany pasa.
Te szczególne przywileje obejmują wyłącznie pojazdy, które są odpowiednio oznaczone i sygnalizują manewr kierunkowskazem. W innych przypadkach stosuje się standardowe przepisy drogowe, zgodnie z którymi kierowca włączający się do ruchu musi ustąpić pierwszeństwa pozostałym samochodom.
Uwaga! Wymienione przywileje obowiązują tylko w obszarze zabudowanym. Poza nim stosuje się nieco inne zasady, które omawiamy w dalszych częściach artykułu.
Pierwszeństwo autobusów miejskich a oznakowanie przystanku
Autobusy miejskie mają pierwszeństwo wyłącznie podczas opuszczania odpowiednio oznaczonych zatok przystankowych. W takich miejscach powinien znajdować się znak D-15.
Przepisy te dotyczą nie tylko pojazdów komunikacji miejskiej (najczęściej należących do ZTM). Obejmują one wszystkie autobusy mające prawo do zatrzymania się na przystankach, na których znajduje się znak D-15. Oznacza to, że pozostali kierowcy muszą przepuścić również pojazdy należące do prywatnych operatorów, którzy realizują np. stałe kursy między pobliskimi miastami.
Czy bus ma pierwszeństwo przy wyjeździe z zatoczki? Zasady
Zastanawiasz się, czy bus ma pierwszeństwo przy wyjeździe z zatoczki? To zależy. Zgodnie z prawem kierowca, który zbliża się do oznaczonego przystanku, ma obowiązek zmniejszyć prędkość i przepuścić pojazd komunikacji publicznej. Jest tak jednak wyłącznie w obszarze zabudowanym. Poza nim autobusy (poza szkolnymi) nie mają szczególnych przywilejów i podlegają ogólnym przepisom drogowym.
UWAGA! Nieustąpienie pierwszeństwa odpowiednio oznakowanemu busowi, który wyjeżdża z zatoczki w obszarze zabudowanym, może skutkować nałożeniem mandatu w wysokości do 3000 zł.
Warto pamiętać, że pojazdy komunikacji miejskiej nie mają statusu uprzywilejowanych, jaki przysługuje np. karetkom, radiowozom i wozom strażackim. Oznacza to, że nie obejmuje ich zasada bezwzględnego pierwszeństwa – czyli takiego, którego trzeba udzielić niezależnie od sytuacji.
Jak powinien zachować się kierowca, gdy widzi autobus stojący na przystanku?
Zbliżając się do autobusu stojącego na przystanku, należy ograniczyć prędkość i zachować szczególną ostrożność. Często już taki krok wystarczy do tego, by pojazd mógł spokojnie opuścić zatokę. Jeśli jednak wysadzanie pasażerów trwa dłużej, istnieje możliwość zatrzymania się za busem i poczekania, aż zakończy manewr i ruszy z przystanku. Można go też ominąć, ale tylko w czasie, w którym nie sygnalizuje on chęci włączenia się do ruchu. Natomiast jeżeli autobus planuje wyjechać z zatoki i wjechać na pas, na którym obecnie jest korek, pozostali kierowcy muszą ustąpić mu pierwszeństwa. Powinni oni zatrzymać się i poczekać, aż cały bus znajdzie się na jezdni przed nimi.
Warto też obserwować osoby wysiadające z pojazdu. Często ignorują one przepisy drogowe i przekraczają ulicę zaraz za autobusem, poza przejściem dla pieszych. Są wówczas całkowicie zasłonięte przez nadwozie busa, przez co trudno je dostrzec. Wymijając takich pojazd, musisz liczyć się z tym, że pasażerowie mogą nagle wyłonić się zza jego krawędzi i wejść pod Twoje koła.
Obowiązki kierowców pojazdów komunikacji miejskiej
Zgodnie z przepisami pojazdom komunikacji miejskiej przysługuje pierwszeństwo podczas włączania się do ruchu (w obszarze zabudowanym). Aby jednak skorzystać z tego prawa, ich kierowcy muszą przestrzegać określonych zasad:
- zachować szczególną ostrożność i wykonać manewr dopiero po upewnieniu się co do jego bezpieczeństwa;
- obserwować jezdnię, a zwłaszcza pojazdy znajdujące się na równi z autobusem,
- zasygnalizować chęć zmiany pasa czy wyjazdu z zatoki kierunkowskazem (bez takiej sygnalizacji nie przysługuje mu pierwszeństwo).
Jeżeli kierowca autobusu miejskiego widzi, że pojazd za nim jedzie z bardzo dużą prędkością, nie powinien korzystać z przywileju pierwszeństwa. Takie działanie mogłoby bowiem zmusić samochód do gwałtownego hamowania i spowodować kolizję drogową. Wyjazd z zatoczki jest możliwy jedynie wtedy, gdy warunki panujące na głównym pasie umożliwiają wykonanie tego manewru we w pełni bezpieczny sposób.
Czy autobus ma pierwszeństwo poza obszarem zabudowanym?
Zastanawiasz się, czy autobus ma pierwszeństwo poza obszarem zabudowanym? Odpowiedź na to pytanie zależy w dużej mierze od typu pojazdu. Klasyczne busy komunikacji miejskiej mają takie prawo jedynie na obszarach oznaczonych znakiem D-42. Poza nimi podlegają one standardowym przepisom.
Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku autobusów szkolnych. Takie pojazdy mają pierwszeństwo niezależnie od obszaru, w jakim się znajdują. Aby jednak mogły skorzystać z tego przywileju, muszą być odpowiednio oznaczone.
Autobusy szkolne a pierwszeństwo na przystankach
Zgodnie z definicją autobus szkolny to pojazd barwy pomarańczowej przeznaczony do przewozu dzieci do szkoły, oznaczony z przodu i z tyłu prostokątnymi tablicami barwy białej, z czarnym napisem „autobus szkolny”.
Każdy autobus szkolny powinien być wyposażony w migające światła awaryjne oraz znak STOP. Podczas postoju i wysadzania pasażerów jego kierowca jest zobowiązany do wysunięcia tablicy i uruchomienia sygnalizacji świetlnej. To informacja dla innych uczestników ruchu, że konieczne jest zachowanie szczególnej ostrożności. Wówczas powinni oni:
- zwolnić i upewnić się, że dzieci mogą bezpiecznie wsiąść lub wysiąść z autobusu,
- zatrzymać się (wyłącznie na drogach, na których nie ma wyznaczonego pasa w przeciwnym kierunku).
Opuszczając zatoczkę lub przystanek, autobus szkolny powinien zasygnalizować zamiar włączenia się do ruchu kierunkowskazem. Wówczas należy zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się, by pojazd mógł bezpiecznie wyjechać na drogę. Podczas takiego manewru przysługuje mu pierwszeństwo – zarówno na obszarze zabudowanym, jak i niezabudowanym.
UWAGA! Nieustąpienie pierwszeństwa autobusowi szkolnemu poza obszarem zabudowanym również podlega mandatowi do 3000 zł.
Kiedy najczęściej policja decyduje się na wystawienie mandatu za nieustąpienie pierwszeństwa autobusowi?
Jako że autobusy nie mają bezwzględnego pierwszeństwa, interpretacja sytuacji może zależeć od wielu czynników. Czasami kierowca nie zdąży wyhamować przed pojazdem komunikacji miejskiej, mimo że ten włączył już kierunkowskaz. Wówczas ma prawo go ominąć – inny manewr spowodowałby poważne zagrożenie na drodze. Tak samo jest też wtedy, gdy autobus nie zasygnalizował poprawnie chęci wyjazdu z zatoki czy zmiany pasa.
Mandat można otrzymać przede wszystkim wtedy, gdy odległość i prędkość były odpowiednie do tego, by bezpiecznie wyhamować przed pojazdem komunikacji miejskiej, ale kierowca i tak zdecydował się na nieustąpienie mu pierwszeństwa. Tak samo jest również w sytuacji, gdy nie wpuścił on autobusu w korku.
Uwaga: mandat można otrzymać nawet wtedy, gdy dowód stanowi nagranie z monitoringu miejskiego lub kamery innego kierowcy. Zazwyczaj jednak kary są wystawiane osobiście przez funkcjonariuszy w ramach kontroli drogowej.
